فرش دستباف یک کالای نفیس و زیبایی ایرانی است که امروزه در بسیاری از خانه ها خود نمایی می کند. فرش دستباف در معرض اسیب دیدگی های مختلفی قرار دارد. یکی از این آسیب دیدگی ها، خطر بید زدگی فرش دستباف است. روش هایی برای جلوگیری از بید زدگی فرش دستباف وجود دارد.
بید زدگی چیست؟
بسته به شرایط آب و هوایی، در مناطق گوناگون حشرات مختلفی وجود دارند که ممکن است به فرش خسارت بزنند. موریانه، جیرجیرک، ملخ، سوسک فرش و بید از جمله این حشرات هستند. از بین آنها بید از همه خطرناکتر است. این حشره از پروتئین موجود در الیاف پشمی فرش دستباف تغذیه میکند.
بیشتر بخوانید: رنگرزی فرش چیست و به چه روش هایی انجام می شود؟
به آسیب دیدن فرشها توسط بید، بید زدگی یا بید خوردگی میگویند. اگر نسبت به بید زدگی اقدامی صورت نگیرد، این حشره تمام فرش را از بین برده و تنها چله قالی آن را باقی میگذارد.
بید چه نوع حشره ای است؟
بید پروانهای کوچک به رنگ زرد است که تخم خود را بین الیاف فرش یا لباس پشمی میگذارد. طول این حشره از 9 تا 12 میلیمتر است. یک بید ماده میتواند طی کمتر از یک ماه 100 تخم لا به لای بافت فرش بگذارد. بیدهای نوزاد بیشتر از بیدهای بالغ به فرش خسارت میزنند. زیرا آنها برای رشد و نمو نیاز بیشتری به پروتئین موجود در الیاف فرش دارند. بیدهای نوزاد پس از بالغ شدن، دوباره تخمگذاری میکنند و این روند متوقف نمیشود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع دار قالی بافی
بید زدگی چه نوع فرش هایی را تهدید می کند؟
همانطور که اشاره شد، بید تنها از الیاف پشمی تغذیه میکند. بنابراین فرش ماشینی یا فرشهای دستباف ابریشمی دچار بید زدگی نمیشوند. پس برای آنها نگران نباشد. بید به سراغ فرشهای دستباف پشمی میرود. البته تابلوفرشهای پشمی آویخته به دیوار یا لباس و سایر منسوجات پشمی نیز در معرض تهدید بید قرار دارند.
آیا ترمیم بید زدگی امکان پذیر است؟
هم بله، هم خیر. اگر بید خوردگی در قسمتهای مشخص و محدودی از فرش صورت گرفته باشد، قابل ترمیم است. اما اگر سطح بید زدگی گسترده و زیاد باشد، گرچه قابل ترمیم است ولی به صرفه نیست. چرا که هم هزینه‌های رفو کردن و تعمیر آن بسیار زیاد می‌شود. هم اینکه ممکن است از نظر زمان زیاد مورد نیاز برای رفوگر نیز صرف نداشته باشد. ترمیم بید زدگی فرشهای دستباف حتما باید توسط رفوگرهای با تجربه انجام شود.
بیشتر بخوانید: چله کشی فرش دستباف چیست و به چند روش انجام می شود؟
راه کارهایی برای جلوگیری از بید زدگی فرش دستباف
راه کارهایی برای جلوگیری از بید زدگی فرش های دستباف وجود دارد. که در ادامه این مقاله از فرش راین به ارائه ی آنها می پردازیم. با ما همراه باشید.
جلوگیری از بید زدگی فرش دستباف با جارو برقی کشیدن!
وجود گرد و غبار در پرزهای قالی، مکان مناسبی را برای رشد و نمو بیدها فراهم می نماید. بهترین راه برای جلوگیری و از بین بردن بیدها زدودن گرد و غبار از میان پرزهای فرش است. بنابراین حداقل هفته ای یک بار تمام فرش ها و همه جای آنها را با درجه مکش مناسب جارو برقی کاملا جارو بزنید.
جلوگیری از بید زدگی فرش دستباف با استفاده از نفتالین!
یکی از روش های رایج جهت ضد بید کردن فرش دستباف، استفاده از نفتالین می باشد. برای اینکه اثر نفتالین موثر تر باشد باید نفتالین را خورد کرد و روی فرش پارچه سفیدی گذاشت. و نفتالین را روی پارچه پاشید و سپس فرش را لوله کرد و حدود یک ما فرش را بسته نگه داشت. بعد که نفتالین تماما؛ بخار شد فرش را در معرض هوای آزاد قرار می دهیم.
بیشتر بخوانید: نقشه خوانی فرش دستباف چگونه است؟
پهن کردن قالی
چنانچه به هر دلیلی نمی توانید فرش دستباف خود را پهن نمایید. و مجبور به جمع کردن آن هستید، اکیدا توصیه می گردد. هر از چند گاهی فرش دستباف خود را حداقل برای چند روز پهن نمایید. سپس مجداد لول کرده و انبار نمایید.
قرار دادن فرش دستباف در محیط تاریک و مرطوب احتمال بید زدگی فرش را بالا می برد و سبب آسیب به فرش می گردد.
استفاده از حشره کش ها
حشره کش ها بیدهای موجود در پرز قالی را از بین می بردند. با استفاده منظم از حشره کش های و زدن حشره کش در بین پرزهای قالی می توان بید های موجود در میان تار و پود فرش را از بین ببریم.
بیشتر بخوانید: چگونگی نگهداری فرش دستباف
قرار ندادن فرش در زیر اجسام سنگین یا گلدان ها
هرگز اجسام سنگین مانند کمد، مبل و… را بر روی فرش دستباف خود قرار ندهید. وجود گلدان بر روی فرش دستباف به دلیل ایجاد رطوبت خطر بید زدگی فرش را بالا می برد.
