آموزش نقشه کشی فرش

۱۶ شهریور ۱۳۹۹
ارسال شده توسط فرش راین

در این مقاله از فرش راین قصد داریم تا شما را با انواع روش های نقشه کشی فرش آشنا کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

از روزگاران گذشته تا کنون، فرش ایرانی آیینه تمام نمای فرهنگ و هنر اصیل ایران بوده است این هنر و صنعت با همه زیبائی‌ها و ظرافت طرح، بافت و رنگ، آنچنان در عرصه جهانی شناخته شده، دارای اعتبار است که هم به عنوان سمبل هنر ایران شناخته شده و هم اولین کالای صادراتی غیر نفتی کشور به شمار می‌رود.

از مهمترین مراحل تولید فرش که جنبه زیر بنایی دارد مرحله نقشه کشی فرش است. زیرا اغلب بافنده‌ها، هنر خلاقیت خود را با استفاده از نقشه‌های اصیل، زیبا و بدون عیب به نمایش می‌گذارند. اگر نقاش اصول نقشه کشی فرش را به طور صحیح برروی طرح اولیه خوب پیاده کند چنانچه طرح نقشه نیز ایرادهایی داشته باشد با تلاش و هنر نمایی نقاش، آن ایراد‌ها به چشم نخواهد آمد.

نقشه کشی سنتی

قبل از هر چیز باید بدانید که همه نقشه کشی های فرش را بر حسب تراکم مورد نظر در بافت فرش محاسبه و سپس بر روی کاغذهای شطرنجی مخصوص، متناسب با رج شمار طراحی یا به اصطلاح نقطه چینی می کنند. بنابراین برای نقشه بندی و طراحی نقشه فرش دو کار ضروریست :

محاسبه طول و عرض فرش.

تعیین شمار چله هایی که در عرض باید کشیده شود.

در خصوص نقشه های سنتی فرش کاغذی که برای طراحی مد نظر است را جدول بندی میکنند، به گونه ای که هر مربع آن به ده خانه طولی و ده خانه عرضی تقسیم می شود، در واقع هر مربع کوچک علامت یک گره میباشد. امروزه نقشه های سنتی فرش از نظر نوع بافت به دو روش عمده ی متقارن (ترکی باف) یا غیر متقارن (فارسی باف) صورت میگیرد.

نقشه های دارای کد

در روش سنتی طراحی تابلو فرش که معمولا بر روی نقشه شطرنجی با رنگ توسط هنرمندان این هنر ایجاد می شد امکان تغییر دادن نقشه به سختی ممکن بود. بعد از وارد شدن رایانه به زندگی روزمره و آشنا شدن هنرمندان با این حرفه بسیاری از افراد به استفاده از رایانه برای طراحی فرش و تابلو فرش علاقمند شدند.

همانطور که تمامی عرصه در حال پیشرفت و توسعه هستند صنعت فرش دستبافت نیز از این پیشرفت مستثنا نیست و دستخوش تغییرات و توسعه شده است. با روی کار آمدن نقشه های کامپیوتری فرش دیگر نقشه های سنتی رو به منسوخ شدن است و دیگر کمتر کسی به جز افراد قدیمی که از نقشه های سنتی بافندگی قالی رو شروع کرده اند و دل کندن از این نقشه های قالی برایشان سخت است اما برای پیشرفت باید متحمل این کوچ اجباری شوند.

تعداد نخ های نقشه های کامپیوتری تابلو فرش نسبت به نقشه های سنتی بالاتر است و همچنین نقشه های کامپیوتری تابلو فرش به صورت شماره و کدبندی است یعنی شما دیگر درگیر نقشه سنتی و پیدا کردن رج و بافت اشتباه نیستید و فقط با یکسری اعداد سروکار دارید.

کشیدن نقشه با نرم افزار فتوشاپ

امروزه بسیاری از کارها را با فناوری های جدید انجام میدهند که نقشه کشی فرش نیز از آن مستثنی نمیباشد. با وجود آنکه بیش از سه دهه بیشتر از عمر نقشه های رایانه ای نمی گذرد، استفاده از این روش بسیار رایج شده. نرم افزارهای خاصی که در زمینه نقشه کشی فرش ایجاد شده سبب سرعت بخشیدن به کار و صرفه جویی در منابع شده ، علاوه بر این در هر مرحله از کار طراحی امکان تغییر را نیز برای طراح فراهم می آورد. در واقع دستگاه تصویر بردار رایانه قادر است تصویرها را به اطلاعات قابل پردازش تبدیل نماید. میتوان گفت از مزایای این روش برای طراحان فرش ، امکان انجام سریع و ساده در جهت تعویض رنگ ها و مقلوب کردن یا ترکیب رنگی با رنگ های دیگر میباشد. امروزه آموزش این روش بعنوان یک حرفه تخصصی مورد استقبال بخش زیادی از افراد جامعه قرار گرفته است.

تبدیل عکس به نقشه

ابتدا عکس تابلو فرش را در نرم افزار فتوشاپ باز و تغییر سایز داده (در صورت نیاز) و سپس با ایندکس نمودن آن تعداد رنگها را به کمتر از ۲۵۶ رنگ کاهش می دهیم و بعد تصویر را مورد بازبینی قرار داده و پیکسلهای مربوط به لکه ها و رنگهای اضافی را اصلاح کرده و به تصویر حالت ملایمی می دهیم و سپس با فرمت BMP (هشت بیتی) تصویر را ذخیره می کنیم.

لازم به توضیح است که عملیات کاهش رنگ و اصلاح تصویر در فتوشاپ به روشهای مختلفی امکان پذیر است.