می‌توان حدس زد که قصد بافت فرش را دارید و می‌خواهید بدانید چه ابزار و وسایلی برای بافت فرش مورد نظرتان لازم است. پس درست آمده‌اید! در این مقاله ابزار و وسایل لازم برای بافت فرش معرفی می‌شوند تا تصمیمان را برای بافت فرش نهایی کنید.
دار یا دستگاه بافت قالی ، یکی از قلدرترین ابزار و وسایل لازم برای بافت فرش !
دار یک دستگاه چهارچوبی است که می‌تواند از جنس چوب یا فلزی باشد. دار از دو تیر سر دار و زیر دار و تیرهای راست رو و چپ رو تشکیل شده است. این تیرها در دارهای چوبی به وسیله گوه‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند. در دارهای فلزی برای متصل کردن این تیرها به یکدیگر از پیچ و مهره استفاده می‌شود. در هنگام بافت فرش می‌توان با پیچاندن این پیچ‌ها، چله‌ها را شل و سفت کرد.
نکته‌ای که باید در مورد بر پا کردن دار به آن توجه کرد این است که در هنگام وصل کردن تیرها به یکدیگر باید زاویه قائمه یا 90 درجه بین آن‌ها برقرار باشد. اگر به این نکته بی‌توجهی شود، بعد از تمام شدن بافت فرش ، با فرشی کج مواجه خواهیم شد.
مقایسه دار افقی و دار عمودی
دو نوع دار قالی از نظر ساختاری و شکلی وجود دارد: دار عمودی و دار افقی. بیشتر تصوری که از دارهای قالی وجود دارد، دارهای عمودی هستند ولی دارهای افقی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. دار افقی به صورت خوابیده روی زمین قرار می‌گیرد.
نصب دار افقی از نصب دار عمودی ساده‌تر است ولی این نوع دار فضای زیادی را اشغال می‌کند. هم‌چنین بافنده مجبور است به صورت چمباتمه روی دار افقی بنشیند که او را دچار نارحتی‌های کمر و چشم می‌کند. در کل دار عمودی نسبت به دار افقی برتری دارد. دار عمودی نسبت به دار افقی فضای کمتری را اشغال می‌کند. هم‌چنین بافنده با استفاده از دار عمودی کمتر به نارحتی‌های چشم و کمر دچار می‌شود. بافنده روی دار عمودی به صورت صاف قرار می‌گیرد و قدرت مانور بیشتری دارد.
نقشه فرش ، معلم شما در بافت فرش !
نقشه فرش در واقع الگو و راهنمای شما برای بافت فرش است. یک لحظه غفلت از نقشه فرشی که در نظر گرفته‌اید موجب می‌شود که یک عمر پشیمانی از فرشی که بافته‌اید، ایجاد کند! انتخاب نقشه یکی از مراحل ابتدایی و مهم در بافت فرش است. ممکن است طرح نقشه‌ای را بپسندید ولی نتوانید از عهده بافت فرش مطابق با نقشه برنیایید. پس اگر تازه‌کار هستید، حتما برای انتخاب نقشه از یک متخصص مشورت بگیرید.
نقشه های فرش راین دارای تنوع بالایی است که می‌توانید یکی از این نقشه‌ها را برای بافت یک فرش زیبا انتخاب کنید.
خامه فرش ، یکی از لازم ترین وسایل لازم برای بافت فرش !
خامه یا همان نخ‌های مناسب برای بافت قالی انواع و رنگ‌های مختلفی دارند. بر اساس نوع فرش و نقشه‌ای که برای بافت فرش انتخاب کرده‌اید و با کمک گرفتن از سلیقه‌تان می‌توانید خامه‌های مناسب را برای بافت فرش انتخاب کنید.
برای انتخاب نخ مناسب برای بافت فرش مورد نظرتان سری به نخ های فرش راین بزنید و از امتیاز ارسال رایگان نخ به همه نقاط کشور هم بهره‌مند شوید.
چله ، یکی از اساسی ترین وسایل لازم برای بافت فرش
چله تارهای فرش را تشکیل می‌دهد و به نوعی پایه و اساس فرش به شمار می‌آید. چله از الیاف مختلفی مانند پشم و پنبه تشکیل می‌شوند. نخ‌های چله نمره و تعداد لای مشخصی دارند و هر کدام از چله‌ها با توجه به رجشمار قالی انتخاب می‌شوند و به کار می‌روند. مثلا نخ چله پنبه‌ای با نمره 20 و دارای 12 لا مناسب فرشی با رجشمار 25 تا 30 است.
پود
نخ‌های افقی که به صورت یکی در میان از زیر و روی تار قالی به صورت رج قالی‌بافی رد می‌شوند، پود نام دارند. در حال حاضر نخ‌های پود از نخ پنبه تهیه می‌شوند. پودها پس از هر گره فرش با دفه کوبیده می‌شوند تا این که رج کاملا تمام شود و قالی‌باف به سراغ رج بعدی برود.
کوجی ، یکی از نظم دهنده وسایل مورد نیاز برای بافت فرش !
کوجی یک وسیله چوبی یا فلزی است که از ابتدا تا پایان بافت قالی روی دار قالی باقی می‌ماند. کوجی دارای میله‌ای است که طولش کمی بیشتر از عرض دار است و تقریبا 4 تا 6 سانتی‌متر قطر دارد. کوجی در دارهای افقی جهت کنترل عرض فرش در هنگام بافت و هم‌چنین برای نظم دادن و انسجام بخشیدن به تارها و جدا کردن تارهای زیر و روی قالی استفاده می‌شود.
هاف ، کوبنده قهار !
هاف میله‌ای به طولی در حدود عرض دار است و قطرش کمی از قطر کوجی دارد. محل قرار گرفتن هاف بین تارها، بالاتر از کوجی و موازی با کوجی و عوض دار است. عقب و جلو بردن هاف باعث جا به جا شدن ضرب چله‌ها می شود و به این صورت می‌توان عمل پود کشی را انجام داد.
شانه یا دفه
یکی از بخش‌های بافت فرش که ممکن است، بازوهایتان را خسته کند، مرحله شانه کوبی است. شانه وسیله‌ای است که دندانه‌های فلزی با فاصله‌های منظم دارد و دارای دسته‌های چوبی، فلزی یا پلاستیکی است. وزن شانه در حدود نیم کیلوگرم است. از دفه برای کوبیدن و قرار دادن پود در بین تارها پس از هر رج بافت فرش یا قالیچه استفاده می‌شود.
کاردک
کاردک یکی از پرکابردترین ابزار و وسایل لازم برای بافت فرش است. همان‌طور که از اسم این وسیله مشخص است، از کاردک برای بریدن سر خامه‌های اضافی پس از گره زدن مورد استفاده می‌کنند. برای استفاده از نخ‌های با رنگ‌های دیگر نیز از کاردک استفاده می‌شود. کاردک تیغه فلزی دارد و دارای دسته چوبی و سبک برای کارکرد آسان است.
قیچی قالی بافی
تکلیف قیچی هم که مشخص است! قیچی قالی‌بافی مخصوص بریدن پرزهای اضافی پس از یک یا دو رج گره زدن است. باید قیچی قالی‌بافی‌تان همیشه تیز باشد تا در هنگام پرداخت و قیچی‌کاری برایتان مشکلی پیش نیاید.
قلاب قالی بافی
قلاب از آن دسته ابزاری است که قالی‌باف‌ها بسیار با آن سر و کار دارند. قلاب یک وسیله آهنی برای جدا کردن و پیش کشیدن تار و گره زدن خامه است. هر چقدر قلاب سبک‌تر و خوش‌دست‌تر باشد، بافنده فرش احساس راحتی بیشتری با آن می‌کند و بیشتر از بافت فرش لذت می‌برد.
سخن آخر
قبل از اقدام برای بافت قالی و پا نهادن به دنیای قالی‌بافی، تحقیقات گسترده انجام دهید و تمامی جوانب را بسنجید. با آگاهی پیدا کردن از ابزار و وسایل لازم برای بافت قالی، می‌توانید دید بهتری نسبت به مقوله قالی‌بافی پیدا کنید. بالاخره اگر وارد قالی‌بافی شوید مدام با این ابزار سر و کار دارید و باید بتوانید با هم کنار بیایید!
